Lees jij ook etiketten van producten? Hier staat over het algemeen ook iets over de energie-inhoud van het product. Ik ben nooit een voorstander geweest van het tellen van calorieën. Om meerdere redenen. Het legt voor mij teveel de focus op juist die calorieën, terwijl eten om zoveel meer gaat dan dat. Daarnaast geeft dit een verkeerd beeld van wat het lichaam ook daadwerkelijk doet met die calorieën.
Van de voedingsstoffen die we eten zijn met het name de koolhydraten die dienen als 'alleen maar' energie-bron. Vetten en eiwitten hebben daarentegen ook nog andere functies.
Iedere gram koolhydraten levert 4kcal energie. Iedere gram eiwitten 4kcal en vetten 9kcal. Echter worden van eiwitten en vetten niet alle calorieën in energie omgezet. De afbraakproducten van eiwitten, de aminozuren, en van vetten, de vetzuren, worden in veel gevallen onveranderd hergebruikt in het lichaam en leveren dan geen calorieën. Daarbij komt nog dat niet iedere gram vet 9 kcal bruikbare energie oplevert. Dat is afhankelijk van de samenstelling van het vet. Ook is het bij zowel vetten als eiwitten afhankelijk van hoe het bereid wordt.
Voorbeeld: 100 gram noten bevat volgens het etiket 630kcal, maar in werkelijkheid maar 425 doordat de harde celwanden bijna ontoegankelijk zijn voor de verteringsenzymen in onze maag en dunne darm. Ander voorbeeld is vlees. Bij het verwarmen van voedsel veranderen eiwitten van structuur en hierdoor kunnen ze makkelijker worden verteerd. 100gr rauw vlees levert ons dus minder calorieën dan 100gram bereid vlees.
Een ander verschil komt door de verschillende verteringsprocessen die de verschillende voedingsstoffen hebben. Het verteren van voedingsstoffen kost ons lichaam energie, dit noemt men het 'thermisch effect' van voedsel. Het thermisch effect voor de vertering van vet is 2 à 3%, voor koolhydraten 6 à 8% en voor eiwitten is dit 25 à 30%. Dit betekent dat van de hoeveelheid eiwitten die we eten 30% verloren gaat alleen al om ze te verteren. Dit komt door de lange, sterk gevouwen, ketens van aminozuren waaruit eiwitten bestaan. Eiwitten verhogen het metabolisme in je lichaam dus veel sterker dan koolhydraten of vetten en ze helpen ons zo beter een goed lichaamsgewicht te houden.
Daarnaast geven eiwitten een langer verzadigd gevoel dan koolhydraten, waardoor je minder snel weer een honger gevoel hebt.
Om energie op te wekken gebruikt het lichaam eerst koolhydraten, dan vetten (uit voeding of uit je reserves) en daarna pas eiwitten. Vet bevat meer calorieën dan koolhydraten, inclusief suiker, maar volgens die logica zou een zoete drank beter zijn dan een handje noten en dat klopt natuurlijk niet. Als we dus alleen maar naar de calorieën kijken, dan missen we de chemische processen die plaatsvinden om de calorieën te verteren.
De conclusie is dus dat een calorie niet altijd een calorie is. Dit is afhankelijk van de bron van de calorie, het type, de manier waarop het verteerd wordt en de manier waarop we ons eten bereiden (niet te lang verhitten).
We moeten dus vooral eiwitten en gezonde vetten eten en wat minder koolhydraten. Let op dat de verhouding die je nodig hebt erg afhankelijk is van de bouw van je lichaam en wat je doet aan activiteiten op een dag.
bron: E. de Maertelaire; gezond eten en gezond ouder worden; ISBN 978 90 223 3591 8
Commentaires